Aktualności
Niedziela Palmowa, zwana inaczej Niedzielą Męki Pańskiej, rozpoczyna w Kościele katolickim najważniejszy okres w roku liturgicznym, czyli Wielki Tydzień. Jest świętem upamiętniającym triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. Jak podaje Pismo Święte, Jezus przybył do Jerozolimy razem z apostołami… W Jerozolimie Jezus był witany przez tłumy mieszkańców, którzy uznali go za Syna Dawidowego. Jezus przejechał przez Jerozolimę na osiołku, a ludzie rzucali mu pod nogi gałązki palmowe i oliwne. Na pamiątkę tego wydarzenia w Niedzielę Palmową urządzane są bardzo uroczyste procesje kościelne.
Obrzęd święcenia zielonych gałązek, czyli palm wielkanocnych, wprowadzono do liturgii w XI wieku. W tradycji chrześcijańskiej palma wielkanocna jest symbolem męczeństwa i triumfu – Męki i Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa oraz nieśmiertelności duszy. Procesje z palmami przekazują więc bardzo głębokie wartości religijne. Ten zwyczaj kultywowany jest w Polsce do dzisiaj – palmy święcone są podczas głównego nabożeństwa niedzielnego, po zakończeniu którego zaczynała się procesja z palmami.
Polskie palmy wielkanocne to najczęściej smukłe, dość wysokie, pionowe bukiety. Zgodnie z tradycją, w palmie powinny się znaleźć gałązki wierzbowe z puszystymi, srebrzystymi baziami, nazywanymi też kotkami. Na przestrzeni lat palmy przybierały różnorakie barwy. W dawnej Polsce była to po prostu obsypana baziami wierzbowa gałązka. Później palmy zaczęto wykonywać z suszonych kwiatów i traw, bukszpanu czy bibuły. W wielu regionach kraju obecnie organizowane są też konkursy na najładniejszą i najdłuższą palmę.
Zwyczaje związane z Niedzielą Palmową:
- połykanie „bagniątek”, czyli bazi, miało przynosić dobre zdrowie i zbawienie duszy,
- palmy miały działanie ochronne i życiodajne – po powrocie z kościoła m.in. gładzono nimi boki krów, kropiono obejście, uderzano się nimi,
- poświęcone palmy trzymane za ramami obrazów miały chronić przed burzami z gradem,
- palmy zakopane w ziemi miały chronić przed klęską urodzaju,
- w Niedzielę Palmową na ulicach można było spotkać przebierańców, którzy zwiastowali zbliżające się święta. Za wyrecytowane świąteczne wierszyki mogli otrzymać przysmaki od gospodarzy.
Chociaż ze starych obyczajów wielkanocnych zachowały się tylko niektóre, to palmy wielkanocne nadal są bardzo ważną częścią Niedzieli Palmowej i w ogóle całej tradycji świąt Wielkanocy. Co roku w ostatnią niedzielę przed świętami we wszystkich polskich miastach i wioskach widać setki kolorowych, zielonych palm niesionych do kościoła. Palmy można kupować dosłownie wszędzie, pod kościołami, na targach, w kwiaciarniach, sklepach. Coraz rzadziej, zwłaszcza w miastach, palmy robi się własnoręcznie, zwłaszcza że te gotowe potrafią być niezwykle piękne. Palmami dekoruje się mieszkania i witryny sklepowe, a pojawienie się palm oznajmia wszystkim, że do świąt wielkanocnych jest już bardzo blisko.
Jednak najpiękniejsze palmy to te, które są wykonane własnoręcznie, tak jak te wykonane przez dzieci z przedszkola w Dębskiej Woli, które wykonały je pod opieką nauczycielek Pani Anny Rabiej i Anny Bąk.
